این کتاب که پیرامون موضوع حجاب نگاشته شده در چهار بخش مباحث دینی، اجتماعی و سیاسی به رشته تحریر درآمده است. با توجه به بحث بر انگیز بودن موضوع حجاب در بین طرفدارانش در داخل وخارج کشور وگاه سهل انگاری و یا جهل برخی مسلمانان در این باب، نگارنده محترم سعی بر این دارد که خواننده را به تفکر و تأمل در چرایی و چگونگی این تکلیف الهی دعوت کند.
مؤلف توانمند، محمد شجاعی در کتاب «درّ و صدف» با ارائهٔ بحثی دینی، اجتماعی، سیاسی دربارهٔ حجاب به تببین پاسخ این سؤال پرداخته و از رابطهٔ دین و مفاهیم تکلیفی آن با سعادت و شقاوت انسان و همچنین مسائل مربوط به حجاب و روابط مردو زن در چهار بخش کتاب سخن گفته است.
در بخش اول، حجاب به عنوان یک حکم تکلیفی به همراه دیگر احکام دینی مورد بحث قرار گرفته است. بدین معنا که رابطهٔ انسان با احکام تکلیفی، نیاز انسان به قوانین دینی، نقش این قوانین در زندگیِ انسان و دلیل لزوم پیروی از دستورات دینی، بررسی شده سپس در گفتاری مستقل به بحث دربارهٔ حجاب و نقش آن در رشد و تعالی فرد و جامعه پرداخته است.
در بخش دوم، ضمن بررسی علل گسترش فرهنگ بی‌حجابی در کشور، به عواقب بی‌توجهی به این دستور مهم اشاره شده و در پایان به ذکر آثار و فوائد حجاب پرداخته است.
در بخش سوم ، نگاه و ارتباط آن با مسئله حجاب، نقش دیدنی‌ها و سایر محسوسات در افکار و اعمال انسان و احکام مبتنی بر آیات و روایات مربوط به نگاه، ارزش دیده‌ها و دیده پوشی‌ها، عوامل رشد انسانیت و... مطرح شده است.
در بخش چهارم مسائل مربوط به لباس و انواع آن، زیبایی و زینت و انواع زیبایی‌ها و نحوهٔ ارتباط انسان با زیبایی‌ها و ... بیان شده است.
برای آشنایی بهتر با مطالب کتاب برخی از عناوین فهرست کتاب در زیر ذکر شده است.
بخش اول: دو دیدگاه دربارهٔ حجاب
- · تطابق تکوین و تشریع (هماهنگی خلقت و دین)
- · تمامی احکام الهی مبتنی بر حقیقت و دلیل است
- · چرا باید تسلیم قوانین الهی شویم؟
- · مقایسه ای بین حرکت انسان و جنین
- · ...
بخش دوم:ریشهٔ پیدایش فرهنگ بی حجابی در جهان
- · ریشهٔ انحراف جنسی در فرهنگ غرب
- · تفسیر غلط از آزادی
- · آثار مخرب آزادی جنسی در غرب
- · علل گسترش فرهنگ بی‌حجابی در ایران و سایر کشورها
- · هنر و حجاب
- · تهاجم به حجاب
- · تهاجم فرهنگی پس از انقلاب
- · تأثیر پذیری مردم از تهاجم فرهنگی دشمن
- · تغییر حجاب یعنی تغییر فکر و فرهنگ
- · روانشناسی دشمنان اسلام در قرآن
- · حسادت، عامل اشاعهٔ فساد
- · آثار و فوائد حجاب
- · انواع و علل بدحجابی و بی‌حجابی
- · ...
بخش سوم:نقش نگاه و سایر حواس در شکل‌گیری تفکرات و ایجاد انحرافات
- · بحثی پیرامون نگاه
- · انواع دیدنی‌ها از جهت ایجاد لذّت در نفس و ایجاد اشتغالات فکری
- · قلب، محل بایگانی دیدنی‌ها
- · موارد منع نگاه
- · استثنا در حجاب
- · محدودیت، لازمهٔ تربیت
- · دین، عامل رشد انسانیت
- · دین و آزادی
- · شرایط ترقی در مراحل مختلف کمال
- · ارزش انسان برابر با ارزش اندیشه‌اش است
- · بی‌نهایت‌طلبی انسان و مضرّات عدم رعایت حدود
- · ...
بخش چهارم: لباس
- · تجمّل و زیبایی در کلام معصومین
- · ارزش و برتری زیبایی باطن بر زیبایی ظاهر
- · نگاهی به شئون و مراحل وجودی انسان
- · ایمان و اطاعت، بهترین زینت باطن
- · زیبایی حقیقی در چیست؟
- · نکات و دستورهایی دربارهٔ لباس
- · رابطهٔ مراتب گیاهی و حیوانی با مراتب انسانی
- · خودنمایی یا کفران نعمت
- · مستی نعمت
- · شیطان و سیاست‌های شیطانی
- · نقش گوش و شنیده‌ها در ساختار شخصیت انسان
- · حجاب صحیح و اسلامی
- · حیا امری فطری در انسان
- · ...